Ons lichaam bestaat voor 2/3 uit water. Dit lichaamsvocht beschermt het lichaam en houdt het gezond. Via het vocht, lymfe, dat zich overal in het lichaam bevindt, worden hormonen, zenuwprikkels, maar ook bacteriën of schadelijke stoffen vervoert. Het lichaam is in optimaal evenwicht als de waterhuishouding (lymfesysteem) in een optimale conditie verkeert.

Vormen van oedeem

Lymfoedeem

Door verschillende oorzaken kan het lymfvocht zich ophopen. Hierdoor ontstaat ‘lymfoedeem’. Oorzaken voor lymfoedeem kunnen zijn: een operatie, na bestraling bij kanker, littekens, bloedvatproblematiek, veneuze stoornissen. Maar ook na een ongeval, bij dystrofie of door een auto-immuunziekte kan lymfoedeem ontstaan. Lees meer over lymfoedeem op de website van het Nederlands Netwerk voor Lymfoedeem (link: https://www.lymfoedeem.nl/ )

Veneus Oedeem

Veneus oedeem kan ontstaan door een functieverstoring van het veneuze systeem (aderen). Aderen brengen zuurstofarm bloed vanuit het lichaam terug naar het hart. Om ervoor te zorgen dat het bloed tegen de zwaartekracht in naar het hart getransporteerd kan worden, bevatten aderen kleppen. De kleppen voorkomen dat bloed, onder invloed van de zwaartekracht, terugstroomt. Veneus oedeem ontstaat wanneer de kleppen niet meer optimaal werken. Hieraan kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen.

Lipoedeem

Lipoedeem betekent letterlijk ‘vetzwelling’ en staat ook bekend als pijnlijk ‘vetsyndroom’. Het betreft grote hoeveelheden ongelijkmatig verdeeld vet onder de huid van de heupen, dijen, knieën en onderbenen. Deze vetcellen trekken ook vocht aan, vandaar de naam lipoedeem. Kenmerkend voor lipoedeem is de symmetrie: de afwijkende vetverdeling doet zich voor aan voor aan beide zijden. Dit in tegenstelling tot lymfoedeem, dat zich ook aan één been of één arm kan voordoen. Lees meer over lipoedeem op de website van het Nederlands Netwerk voor Lymfoedeem (link: https://www.lymfoedeem.nl/lipoedeem/ )

De behandeling

Afgestemd op het type oedeem wordt de behandeling gestart.
Behandeltechnieken die de oedeemfysiotherapeut in kan zetten:

• Manuele Lymfdrainage. Door het toepassen van manuele lymfdrainage, een zachte massagevorm toegepast op het hele lichaam, wordt de doorstroming van vocht gestimuleerd en worden eventuele blokkades in het lymfesysteem opgeheven.
• Oefentherapie. Heel belangrijk zijn oefeningen gericht op het verbeteren van de ademhaling, ter ontspanning en verbeteren van de pompfunctie van een spier welke nodig is om afvoer van vocht te stimuleren. Uit onderzoek blijkt dat voldoende intensief bewegen en specifieke oefentherapie gericht op het verbeteren van spierfunctie, een grote rol spelen in het verminderen en stabiliseren van oedeem.
• Compressietherapie. Het zwachtelen van de aangedane ledematen heeft als doel de omvang te verminderen.
• Aanmeten Therapeutisch Elastische Kous (TEK). Als het oedeem na verloop van tijd niet verder afneemt, wordt een therapeutisch elastische kous aangemeten om het oedeem te stabiliseren.

De oedeemfysiotherapeuten in de praktijk zijn verbonden aan FysioTek (link: https://fysiotek.nl/ ) waardoor zij het aanmeten en leveren van therapeutisch elastische kousen kunnen verzorgen.